Prezentowana przetwornica została zbudowana na specjalizowanym układzie SG3525 firmy SGS. Rozwiązanie takie umożliwiło zmniejszenie rozmiarów przetwornicy do minimum przy zachowaniu znacznej mocy, gdyż osiąga aż 200W. Każdy miłośnik letnich wypraw z przyczepą campingową zapewne doceni przetwornicę, która umożliwi w warunkach polowych korzystanie z typowych urządzeń wymagających napięcia sieci 220-230V/50Hz. Opisywana przetwornica może być także źródłem napięcia zasilania 220-230V w przypadku zaniku napięcia w sieci energetycznej. Przykładem takiej sytuacji jest np. konieczność zasilania pompy w instalacji centralnego ogrzewania przy cyrkulacji wymuszonej.
Budowa i działanie
Schemat ideowy przetwornicy przedstawiono poniżej. Sercem układ jest IC1 5G3525 firmy SGS pracujący z częstotliwością 50Hz. Zgodnie z danymi producenta układ jest przewidziany do pracy w przetwornicach o częstotliwości kluczowania 100Hz-400KHz. Z analizy struktury wewnętrznej układu wynika, że nic nie stoi na przeszkodzie aby układ przystosować do pracy przy częstotliwości 50Hz, pod warunkiem nie przekroczenia napięcia zasilania 15V. W prezentowanym rozwiązaniu układ IC1 nie spełnia zbyt ambitnego zadania, a jego funkcje zostały ograniczone do generowania dwóch sygnałów sterujących pracą kluczy tranzystorowych, oraz układu wolnego startu i ograniczenia prądu zwarcia tranzystorów kluczujących. Częstotliwość wewnętrznego generatora określają elementy R3,R4,C4. Wartość rezystora R4 wyznacza prąd wewnętrznego zwierciadła prądowego, którym jest ładowany kondensator C4, a wartość rezystora R3 – czas po jakim nastąpi rozładowanie kondensatora. W efekcie na końcówce 5 układu IC1 otrzymamy napięcie piłoksztaltne, które steruje wewnętrznym modulatorem PWM. Wartość rezystora R3 określa także tzw. czas „martwy”. Jest to bardzo ważny parametr w układach przeciwsobnych, a polega on na wprowadzeniu pewnej przerwy pomiędzy przemiennym włączaniem tranzystorów T1,T2 tak, aby nie dopuścić do sytuacji, w której jest włączany tranzystor np. T2 gdy jeszcze nie nastąpiło całkowite wyłączenie Tl. Na wyjściu układu IC1 końcówki 11,14 otrzymujemy dwa przesunięte względem siebie sygnały sterujące bramkami tranzystorów T1 ,T2. Wydajność prądowa stopni wyjściowych to ok. 200mA, stąd włączenie , wyłączenie T1 ,T2 jest bardzo szybkie, przy bardzo małej mocy traconej w tranzystorach T1 ,T2. Przemienne włączanie tranzystorów T1 ,T2 powoduje indukowanie się napięcia przemiennego w uzwojeniu wtórnym TR1. Aby nie dopuścić do przeciążeń stopnia mocy w momencie włączenia zasilania układ został wyposażony w układ „miękkiego startu”. W momencie włączenia napięcia zasilania na końcówce 8, a dokładniej na kondensatorze C5 napięcie jest bliskie OV, czasy włączania T1 ,T2 są minimalne. Wraz z upływem czasu i wzrostu napięcia na kondensatorze C5, który jest ładowany z wewnętrznego źródła prądowego rośnie czas włączania T1 ,T2 aż do uzyskania 100% mocy wyjściowej. Przy maksymalnej mocy wyjściowej przez tranzystory kluczujące płyną znaczne prądy i mimo posiadania 100% zapasu, zawsze istnieje możliwość uszkodzenia tranzystorów kluczujących. Sytuacja taka może się zdarzyć w przypadku przeciążenia, lub w przypadku zwarcia na zaciskach wyjściowych. Aby nie dopuścić do takiej sytuacji układ został wyposażony w funkcję blokowania pracy przetwornicy w przypadku przeciążenia. Przepływający prąd przez tranzystor T1 ,T2 powoduje proporcjonalny do niego spadek napięcia na równolegle połączonych rezystorach R8,R9. Punktem krytycznym jest spadek napięcia 0,6V, który doprowadzony poprzez układ opóźniający R5,R7,C8 do końcówki 10 IC1 powoduje zablokowanie przetwornicy na czas jednego cyklu. Po kolejnym impulsie zegarowym informacja o przeciążeniu jest kasowana. Przy stałym przeciążeniu, w którym informacja o przeciążeniu pojawia się przy każdym załączeniu T1 ,T2 (napięcie > 0,6V na końcówce 10) układ przechodzi do stabilizacji prądu tranzystorów kluczujących T1 ,T2.
Wykaz elementów:
R1 – 3,3kΩ
R2,R6 – 2,2Ω
R3 – 510Ω
R4 – 82kΩ
R5,R7 – 1kΩ
R8 – 0,1Ω-0,33Ω/5W
C1- 100nF
C2 – 100nF
C3 – 220µF/25V
C4 – 220nF
C5 – 10µF/16V
C6 – 100nF
C7 – 470µF/25V
C8 – 1µF
C9,C10 -1000µF/25V
C11 – 1µF/400V
IC1 – SG3525A
T1- IRF540
T2 – IRF540
D1,D2 – BYW29/200 lub 1N4007
Schemat ideowy:
Jakie są parametry transformatora?
Poszukam fakt gdzieś wcięło.